Projecten
Het rapport ‘De doorgaande leeslijn – De leesontwikkeling 0-20 jaar’, Stichting Lezen 2020, beschrijft op basis van recente wetenschappelijke inzichten de leesontwikkeling van kinderen en jongeren en de stimulerende of remmende factoren hierbij.
In die ontwikkeling zijn er momenten waarop het risico extra groot is dat kinderen en jongeren hun motivatie om te lezen kwijtraken. Op deze sleutelmomenten is extra inzet nodig om weifelende lezers te stimuleren te blijven lezen.
Sleutelmomenten leesmotivatie
- Voor- en vroegschoolse periode
- Groep 3 en 4
- Groep 6
- Eerste jaar voortgezet onderwijs
- Halverwege het voortgezet onderwijs.
Binnen het Drents Leesoffensief voert elke bibliotheek projecten uit die de bestaande samenwerking en leesbevorderingsaanpak kunnen versterken en uitbreiden. Bij de keuze voor deze projecten is uitgegaan van de hierboven genoemde sleutelmomenten.
De Drentse bibliotheken werken gezamenlijk aan een Drents Leesoffensief met de volgende projecten:
Biblionet Drenthe Bibliotheken
Ouderbetrokkenheid in de kinderopvang
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Pedagogisch medewerkers worden geschoold in het herkennen en omgaan met laaggeletterdheid en ontwikkelen routines om laagtaalvaardige ouders te betrekken.
Gemeente: Noordenveld
Digitale applicatie voor ouderbetrokkenheid in de kinderopvang
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Ouderbetrokkenheid in kinderopvang is van belang voor de ontwikkeling van het jonge kind. Bij ouders met een migratieachtergrond kunnen cultuurverschillen of taalproblemen de taalontwikkeling in de weg zitten.
Een rijke leesomgeving draagt bij aan de taalontwikkeling voor kinderen met een migratieachtergrond. Dit kan door ouders bewust te maken van hun invloed op de taal- en geletterdheidsontwikkeling van hun kinderen en van het belang van voorlezen. Zowel in de eigen als de Nederlandse taal.
De basisbibliotheek Biblionet Drenthe zet hiervoor het programma Leesklik in, i.s.m. voorschoolse instellingen in de gemeenten Aa en Hunze en Meppel. Een website met thema’s passend bij de ontwikkeling van het jonge kind en bijbehorende voorleescollecties. Ouders krijgen de prentenboeken en het bijbehorende speel- en leermateriaal mee naar huis.
Met de doorontwikkeling van de digitale applicatie van Leesklik willen we ouders handvatten geven om tot meer interactie met hun kind te komen.
Gemeenten: Aa en Hunze, Meppel
Digitale prentenboeken in de kinderopvang
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Pedagogisch medewerkers worden geschoold in het structureel inzetten van digitale prentenboeken onder het motto Van recreatief naar educatief
Uitgangspunt is dat je digitale prentenboeken altijd samen met het fysieke boek gebruikt. Vanuit het fysieke boek wordt het digitale prentenboek ingezet waarbij zoveel mogelijk de interactie met de kinderen wordt gezocht.
Tijdens dit project is er extra aandacht voor kinderen uit (taal)achterstandsituaties. Kinderen die ‘onze’ taal om wat voor reden minder beheersen mogen nog een keer extra kijken naar het digitale prentenboek. Dit doen ze in kleine groepjes in een aparte ruimte zodat alle aandacht naar de kinderen en het digitale prentenboek gaat.
Effect:
We zien dat de kinderen, die baat hebben bij taalondersteuning, een ruimere woordenschat ontwikkelen door het aanbieden van het digitale prentenboek in een klein groepje.
Gemeenten: Meppel, Noordenveld, Hoogeveen
Laagtaalvaardige ouders bereiken
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Hoe zien ouders hun rol bij de taalontwikkeling van hun kind? En wat vinden zij van de rol van de kinderopvang hierbij? En hoe kan de opvang hierop aansluiten en ouders waar nodig ondersteunen en stimuleren bij het versterken van het educatief thuismilieu? Om hier meer zicht op te krijgen is het belangrijk om met ouders te praten. Het doel van zulke gesprekken is om de ideeën en opvattingen van Nederlandstalige (laaggeletterde) ouders helder te krijgen.
In dit Tel mee met Taalproject is een intensieve samenwerking met twee kinderopvangorganisaties met in totaal drie locaties tot stand gebracht, met als doel om de (taal)ontwikkeling van de kinderen van deze ouders te stimuleren en om ouders bewust te maken van hun rol als het gaat om rijke interactie en een rijk educatief thuismilieu. Dit doel is bereikt door aanbod te ontwikkelen dat specifiek gericht is op de interactie tussen ouder en kind en door bijeenkomsten te ontwikkelen die op die bewustwording ingaan. Kenmerkend voor de manier van werken in het project was dat er geen vastomlijnd plan was, maar dat stappen pas gezet werden na een evaluatie en analyse van de vorige stappen.
Meer lezen via deze link: Samenwerken met ouders in de kinderopvang - ITTA (uva.nl)
Gemeente: Coevorden
Ouders betrekken bij het voorlezen met nieuwe middelen
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool en Groep 3/4
Experimenteren met het betrekken en mobiliseren van ouders m.b.t. voorlezen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van influencers en gaming-elementen.
Gemeenten: Aa en Hunze, Meppel
Voorlezen op school en thuis
Sleutelmoment: Groep 3/4
Vrijwilligers lezen in scholen en ook thuis voor aan kinderen met lees- of taalachterstand.
Gemeente: Aa en Hunze
Leergemeenschap motiveren leerlingen om te lezen
Sleutelmoment: VO
CS Vincent Van Gogh, locatie CSG Beilen, Dr. Nassaucollege (nu samengegaan in Volta Beilen) en Bibliotheek Midden-Drenthe willen in deze leergemeenschap werken aan de volgende ontwikkeldoelstelling: Hoe kan de samenwerking tussen beide scholen en Bibliotheek Midden-Drenthe leesplezier en diep lezen van leerlingen stimuleren en ervoor zorgen dat leerlingen, onder andere door lezen te koppelen aan andere schoolvakken en disciplines van cultuuronderwijs, ontdekken welke aspecten van het leesaanbod hun aanspreekt? Wat kan de samenwerking in de leergemeenschap betekenen voor de leerling?
Omdat binnen deze leergemeenschap leesbevordering wordt onderzocht en ontwikkeld maken leerlingen op een andere manier kennis met lezen. Ze ervaren dat het bij lezen niet alleen gaat om een boek pakken voor het vak Nederlands of literatuuronderwijs maar dat er zoveel meer mogelijk is om met lezen aan de slag te gaan, zeker in combinatie met andere schoolvakken of op een andere locatie dan het leslokaal. Leerlingen gaan ervaren dat lezen ze makkelijker afgaat en dat ze hierdoor betere resultaten boeken: lezen gaat beter als je er plezier in hebt, daardoor ga je meer lezen en krijg je er nog meer plezier in. De leesconditie van de leerlingen wordt zo steeds beter. Leerlingen hebben hier vervolgens bij alle vakken baat bij. Als je goed kunt lezen, kun je ook goed leren.
Zowel de scholen als Bibliotheek Midden-Drenthe willen deze samenwerking graag structureel en duurzaam in gaan zetten om de toegankelijkheid van het lezen te bevorderen en het leesplezier van leerlingen te vergroten.
Gemeente: Midden-Drenthe
Facet Emmen
Zomerpret met Facet
Sleutelmoment: Groep 3/4
Maar liefst 5 weken lang is er in de zomervakantie bij diverse vestigingen van Facet een activiteit te doen onder leiding van professionele vakdocenten. Kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar in de gemeente Emmen kunnen zich hier gratis voor aanmelden.
Er wordt een leuke theaterworkshop gegeven, er wordt muziek gemaakt, gedanst, er is tijd gereserveerd voor beeldende kunst en er wordt verbinding gemaakt tussen creativiteit en techniek.
Dit project is een herhaling van de succesvolle Doe-Ma-Mee-Dagen, maar in een nieuw jasje gestoken en dus met een nieuwe naam!
Zomerpret met Facet Doe-kaart
Ook is er voor alle kinderen uit de gemeente Emmen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar een Zomerpret met Facet Doe-kaart ontwikkeld. Op deze Doe-kaart staan allerlei leuke (digi)talige en creatieve opdrachten, maar ook de culturele workshops worden hierop vermeld.
De Doe-kaart wordt deze week verspreid op alle basisscholen en ligt in onze vestigingen. De eerste reacties op de Doe-kaart zijn erg enthousiast!
Zomer Topboek
Op verschillende basisscholen is het Zomer Topboek langsgebracht. Dit kleurrijke magazine wordt gratis door ons aangeboden.
Het is bestemd voor de groepen 3 en 4 met als doel hen te stimuleren in de vakantie lekker door te blijven lezen. Het staat bomvol boekentips, raadsels, filmpjes, moppen en nog veeeel meer.
Voorleesexpres
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool, gezinsaanpak
Doelgroep: gezinnen met kinderen 2 t/m 8 jaar.
Het doel van de VoorleesExpress is het stimuleren en bevorderen van (voor)lezen binnen gezinnen waarin dit niet vanzelfsprekend is. De VoorleesExpress richt zich op gezinnen met kinderen van 2 tot en met 8 jaar. Behalve dat kinderen worden voorgelezen, gaat de vrijwilliger samen met de ouders op zoek naar mogelijkheden binnen het gezin om de taalontwikkeling te stimuleren, bijvoorbeeld door taalspelletjes of andere talige activiteiten.
Een traject van de VoorleesExpress duurt 20 weken. Wekelijks komt de vrijwilliger ongeveer 1 uur bij het gezin thuis.
Meer informatie? Kijk op www.voorleesexpress.nl of mail naar
De Voorleesexpres is een onderdeel van Emmen Telt Mee met Taal. Vrijwilligers lezen voor in laagtaalvaardige gezinnen.
Gezinsaanpak in De Monden
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Kinderen van nu groeien op in een wereld vol schermen. Digitale geletterdheid waar mediawijsheid een onderdeel van is, krijgt om die reden een steeds belangrijker plek in het onderwijs en de opvoeding van kinderen. Maar daar komen we er niet mee. Kinderen komen namelijk op steeds jongere leeftijd in aanraking met schermen. Hoe zorg je ervoor dat in de beginjaren van kinderen een goede basis wordt gelegd qua taalontwikkeling, lezen en digitale geletterdheid?
Lokaal gaan we in de gemeente Emmen in het kader van de Kwaliteitsimpuls laagtaalvaardige ouders aan de slag in gebied de Monden. Alle kleuters van de negen deelnemende scholen in het gebied ontvangen een themapakket (thema: fietsen maar!). Dit pakket bevat een prentenboek, spelmaterialen en tips voor ouders. Op school gaan de kinderen actief aan de slag rondom het thema. Diverse media komen aan bod, er wordt voorgelezen en samen gespeeld. De leerkracht heeft een cruciale rol om een brug te slaan tussen de activiteiten op school en thuis. In een webinar worden ouders meegenomen in voorlezen, kijken, luisteren, spelen en doen. Er wordt nauw samengewerkt met Denise Bontje van Mediasmarties. Denise is taalkundige en zal tevens het webinar geven.
Doel van het project is om kinderen van 4-6 voor te bereiden op een wereld vol media, ouders mee te nemen in het gebruik van diverse soorten media (boeken, apps etc.) en het stimuleren om samen te lezen, spelen en doen.
Meer informatie? Neem contact op met Karlijn Geitz
STROOM
Sleutelmoment: VO
STROOM bestaat uit 12 jongeren tussen de 14 en de 19 jaar die wekelijks samenkomen om activiteiten en evenementen te organiseren voor hun leeftijdsgenoten in de gemeente Emmen.
Op deze manier worden de behoeften van de doelgroep gepeild en sluit het aanbod van de bibliotheek beter aan bij de wensen van jongeren.
Voor meer informatie: Alys Wouda,
Stroom is het resultaat van het project JAZL : Jongeren meer betrekken, behoeften peilen en aanbod bibliotheek beter laten aansluiten bij de wensen van jongeren om ze te stimuleren tot lezen.
Leesmotivatie op de PABO
Sleutelmoment: PO en HBO
Structurele aandacht voor leesmotivatie en -plezier bij en door studenten aan de PABO in Emmen.
De samenwerking tussen bibliotheek en Pabo zorgt voor extra kennis v.w.b. het belang van leesbevordering én voorbeeldgedrag ( leesplezier) is een vanzelfsprekendheid geworden. Met name de inzet en aandacht voor leesplezier en leesmotivatie aan de ‘voorkant’ zorgt ervoor dat zowel preventief en curatief handelen in het kader van laaggeletterdheid geborgd is.
De studenten zijn, als leerkracht, het voorbeeld voor de leerlingen op het gebied van leesplezier.
Studenten werken in ateliervorm aan vraagstukken van zichzelf, stagescholen en andere betrokken partijen. Deze aanpak biedt mogelijkheden om studenten actief te laten werken aan vraagstukken uit de praktijk rond leesbevordering en jeugdliteratuur. Daarnaast werkt Pabo Emmen aan een doorlopende leeslijn, met aandacht voor leesbeleving en inzetbaarheid van boeken in de klas.
Meer informatie: Tineke Luchies,
Bibliotheek Hoogeveen
BoekStartcoach in de kinderopvang
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Inzet van boekstartcoach in de kinderopvang in Hoogeveen.
Digitale prentenboeken in de kinderopvang
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Pedagogisch medewerkers worden geschoold in het structureel inzetten van digitale prentenboeken.
Leesbevordering anderstalige leerlingen in de Internationale Schakelklas
Sleutelmoment: VO
Samen met de leerlingen werken aan leesbevordering door leesgesprekken, collecties op maat, werkvormen op maat.
Leesactiviteiten voor ISK-jongeren de bibliotheek
Sleutelmoment: VO
Anderstalige leerlingen uit de Internationale Schakelklas bedenken leesactiviteiten voor in de bibliotheek Hoogeveen.
Leesclub voor jongeren
Sleutelmoment: VO
Jongeren lezen samen een boek en gaan erover in gesprek in de bibliotheek.
Bibliotheek DNK
Boekenpretcollecties digitaliseren
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
In samenwerking met Bereslim kinderboeken digitaliseren en online beschikbaar stellen via de kinderopvang
Talent en gamification
Sleutelmoment: VO
Leesweerstand van jongeren verkleinen via gaming en het aanspreken van hun talent op het gebied van taal. Doel is om jongeren te betrekken bij de bibliotheek
De ontdekplek
Sleutelmoment: Voorschool en Vroegschool
Kinderen en jongeren betrekken bij Taal- Lezen-Digitaal De bieb inrichten als ontdekplek voor Taal, Techniek en Talent.